Would you like to read the Dutch review, click here!
Inleiding
Bowers & Wilkins heeft een draadloze serie, de Formation serie. Na mijn vorige review van de Bowers & Wilkins Formation Wedge wordt het hoog tijd voor de buitengewone luidsprekers van deze serie, de Bowers & Wilkins Formation Duo. Hoe deze luidsprekers mij bevallen, dat kun je hier lezen!
Specificaties
Laten we de specificaties starten met een video van de vernieuwde serie, de Formation Duo.
Model:
Formation Duo
Beschrijving:
Wireless High-Performance Speaker System
Technische specificaties:
Apple® AirPlay 2® technology
Spotify® Connect
Roon Ready
Bluetooth In
Digital Signal Processing (DSP)
Digital amplifier
Dynamic EQ
Luidsprekers:
1x ø25mm (1 in) Carbon dome high-frequency
1x ø165mm (6.5 in) Continuum cone bass midrange
Frequentiebereik:
25Hz tot 33kHz
Versterker uitgangsvermogen:
2 x 125W
Ingangsspanning:
100V – 240V – 50/60Hz
Stroomverbruik:
Minder dan 6 watt (slaaptoestand)*
Netwerk verbindingen (RJ45 Ethernet of WiFi):
USB – alleen voor service
Bluetooth:
Bluetooth® v4.1, Class 2
aptX HD
AAC
SBC
Afmetingen Hoogte:
395mm (15,6 in)
Breedte: 197mm (7.8 in)
Diepte: 305mm (12 in)
Gewicht 10,6kg (23,4 lb)
AirPlay 2-compatibiliteit:
iPhone, iPad en iPod touch met iOS 11.4 of hoger, Apple TV 4K of Apple TV (4e generatie) met TV OS 11.4 of hoger, Mac of pc met iTunes 12.8 of hoger.
*De Formation-producten vormen een mesh-netwerk. Elk product in dit netwerk kiest dynamisch het optimale pad om audiogegevens tussen producten te sturen, om een robuuste streamingervaring te garanderen. Daarom hebben we de Formation-producten gecertificeerd voor High Network Availability (HiNA) en voldoen ze aan de juiste vermogenseisen die in de ErP-richtlijn zijn vastgelegd.
Het uitpakken
Laat ons de Bowers & Wilkins Formation Duo en FS Duo uitpakken (die laatste zijn de standaards, maar daar kom ik dan later op terug).
De Bowers & Wilkins Formation Duo wordt geleverd met een handleiding en 4 kabels. 2 van de 4 kabels hebben een UK-stekker en de andere twee zijn geleverd met een EU-stekker.
Tijd om de Formation Duo te bekijken. Naar mijn mening zorgt het donkere met de ‘metallic’ tinten ervoor dat de luidsprekers er prachtig uitzien. Voor deze prijsklasse mag dat ook wel. De Formation Duo is er ook in een witte versie, die ook zeker niet misstaat in je woonkamer.
Ik ben blij dat het logo van Bowers & Wilkins niet te prominent aanwezig is, want dat kan afleiden.
Zoals de 800 series, 705S2, en 702S2 van Bowers & Wilkins gemeen hebben met de Formation Duo, is de tweeter netjes apart van de luidspreker afgeschermd, in een aluminium behuizing, die ‘bovenop’ de luidspreker is geplaatst.
Ook dat maakt de luidspreker wel af, alleen probeer je maar eens voor te stellen dat hij er niet bovenop zit, en gewoon in de luidspreker zelf. Dat zou er een stuk kaler uitzien.
De achterkant van de luidspreker is nogal kaal uitgevoerd.
Onderaan, per luidspreker, zitten de aansluitingen. Een servicepoort waarmee updates voor de luidsprekers kunnen worden uitgevoerd, of iets dergelijks. (alleen te gebruiken door Bowers & Wilkins). Een resetknop om alles te resetten, een netwerkpoort en een stroomaansluiting. Natuurlijk zit er ook Bluetooth en WiFi in de luidsprekers. In feite zit de Formation serie op een eigen WiFi netwerk waar de hele Formation serie op zit en verbinding mee maakt.
Bowers & Wilkins zeggen hierover het volgende:
Formation is onze exclusieve draadloze technologie waarmee je kunt genieten van een naadloze luisterervaring in hoge resolutie, ongeacht de grootte van jouw systeem. Onze draadloze luidsprekers gebruiken een onafhankelijk en robuust netwerk voor perfecte synchronisatie in verschillende ruimtes en geven keer op keer een ongekende geluidskwaliteit.
Natuurlijk ontbreken opties als Roon Ready, Apple AirPlay 2 en Spotify niet.
Je kunt er natuurlijk voor kiezen om de luidsprekers zonder de standaards te gebruiken. Dan heb je maar 1 kabel weg te werken (als je WiFi gebruikt). Anders komt er uiteraard nog een netwerkkabel bij.
Laat ons nu de standaarden bekijken.
Bowers & Wilkins pakte de standaards van de Formation FS Duo behoorlijk in.
Het logo van Bowers & Wilkins staat ook op de voet van de standaard.
Op de onderkant van de voet kunnen dopjes of naalden worden gemonteerd. Deze worden uiteraard ook netjes meegeleverd met de Formation FS Duo set.
Het spreekt vanzelf. Steek de schroefgaten van de ‘pilaar’ in de basis en draai de schroeven vast.
Het mooie van de FS Duo standaarden is dat ze aan de onderkant een gat hebben waardoor de kabels netjes weggewerkt kunnen worden. Je kunt de kabels immers ook aan de achterkant van de luidsprekers laten ‘uitsteken’, maar wegwerken via de onderkant is natuurlijk een stuk netter.
U kunt kiezen voor naalden of doppen per voet. Naalden zijn prima voor tapijt en dergelijke. Doppen gebruiken is ideaal voor laminaat/houten vloeren. Naalden op laminaat – zoals ik had gedaan met de 702’s (omdat ze goed verkrijgbaar waren)… dat merk je want je krijgt immers putjes daardoor in je vloer.
En het resultaat: de voedingskabel kan netjes en uit het zicht worden weggewerkt.
De standaard zelf heeft er ook een mening over! Het ziet er zo ontzettend ‘tevreden’ uit (Vooral dat ronde gedeelte aan de onderkant)…. Zo zie ik er over het algemeen ook uit als de vakantie aanbreekt! 😀
Zodra ik over andere luidsprekerfabrikanten begin, heeft de standaard daar ook een mening over…
Hoe dan ook… De luidsprekers zelf zien er cool uit. Of je ze nu op een standaard zet of gewoon op een tafel/kast/of gelijk wat, beide zullen passen.
Hoewel ik een breed TV meubel heb, met veel ruimte aan beide zijden naast de televisie, vind ik het toch esthetisch heel mooi als de beide luidsprekers op een standaard naast de televisie staan.
De enige knoppen op de Formation Duo zijn de vier knoppen vooraan (OK… en de reset-knop achteraan, maar die tel ik voorlopig niet mee), de vorige/volgende, pauze/afspelen, en de Formation-knop. De laatste knop heeft meerdere functies.
Bowers & Wilkins schreef dit zo mooi uit in de Formation Duo handleiding dat ik het hier maar even citeer.
Met de Bowers & Wilkins Home app kun je alle beschikbare geluidsbronnen en audiostreams selecteren en afspelen. Net zoals het afspelen van conventionele geluidsbronnen moet worden geïnitieerd via een commando om het afspelen te starten, moeten Formation-streams ook eerst worden geïnitieerd via hun app, bijvoorbeeld Spotify, of een muziekbibliotheek-app zoals Roon. Elke app toont jouw Formation Duo-ruimte als een afspeelapparaat dat beschikbaar is in combinatie met Bluetooth, Airplay of, in het geval van Spotify, Spotify Connect. Zodra er streams worden afgespeeld op het Formation-netwerk, kunnen ze worden geselecteerd via de Bowers & Wilkins Home-app of de Formation-knop op de voorkant van een Formation Duo-luidspreker. Tik op een Formation-knop om door de beschikbare streams en bronnen te bladeren.
Kortom, door op deze knop te drukken kunnen verschillende audiostreams worden omgeschakeld. Stel dat iemand in een kamer op zolder (tweede verdieping) naar muziek luistert via een Formation luidspreker en iemand anders speelt op de eerste verdieping andere muziek af via een Formation Wedge, dan kun je (bijvoorbeeld op de begane grond) met de knop op de Formation Duo schakelen tussen de beschikbare streams.
De knop heeft ook een indicator/led die onmiddellijk de status van de luidsprekers kan weergeven.
Knippert wit: Opstarten bezig
Pulserend geel: Klaar voor installatie
Geel knipperend: Firmware update bezig
Wit pulserend: Audio overdracht bezig
Rood pulserend: Fout – Neem contact op met de klantenservice
Continu rood: Fout – Neem contact op met de klantenservice
Rood knipperend: Fabrieksinstellingen worden terug ingesteld
De LED zelf is niet storend. Je ziet het bijna alleen bij opstarten of andere problemen – zoals hierboven beschreven. Anders is de LED uit.
Hier hebben we beide luidsprekers op hun Formation FS Duo standaards. Ik moet bekennen dat ik dit er ook cooler uit vind zien!
Het grappige is dat ik nogal wat luidsprekers in deze hoek heb gezet. In sommige gevallen is echt goed te horen dat een luidspreker niet goed geplaatst is in een ‘kleine’ hoek. Hij kan zijn ‘lucht/klank’ niet kwijt. Bij de Formation Duo is dat helemaal niet het geval.
In de vorige review van de 705 S2 & 702 S2 ben ik al dieper ingegaan op de technologie van de Continuum conus. Daarom laat ik het in deze review niet meer terugkomen.
Films & Muziek
Als recensent kom ik enorm interessante producten tegen en soms ook producten die je de adem kunnen benemen. Naar mijn mening is de Bowers & Wilkins Formation Duo ook zo’n geval.
Net als de Bowers & Wilkins 705 S2 heb ik de Formation Duo enkele maanden kunnen gebruiken (sinds begin december).
En oh mijn hemel… wat een luidsprekers!
De 705 S2 verhuisde uiteindelijk naar een andere kamer voor beoordeling. De Formation Duo bleef netjes in de woonkamer. Daar was een reden voor want naar mijn mening geven deze luidsprekers net zoveel vermogen en geluid als een complete zuil. En dat is vreemd. Je zou denken dat zuilen met 2 of 3 luidsprekers erin veel meer geluid kunnen produceren. Dat doen ze ook, maar zo voelt het niet. De Formation Duo set kan jouw televisie laten trillen op zijn standaard, en … dat is gewoon geweldig.
U weet dat ik nogal een fan ben van de 702 S2, maar na al die tijd heb ik het gevoel dat ik deze Formation Duo luidsprekers verkies boven de 702 S2. En dat zegt wel iets.
En dan komt het ook nog eens aan op mogelijkheden en geluid… en dat is vaak wel een dingetje bij draadloze luidsprekers.
Toch heb ik heel uitgebreid getest met de 705 S2, op de Naim Uniti Atom, naast de Formation Duo. Naast het feit dat de Formation Duo gewoon veel meer vermogen heeft dan de 705 S2, heb ik niet het gevoel dat ik hier details mis in films of muziek.
Zo heb ik continue de luidsprekers via WiFi en via AirPlay 2 vanaf mijn Apple TV (4K) en LG OLED TV – draadloos aangesproken. En ook dat werkte normaal, gemakkelijk zelfs…
Mijn vrouw en ik kijken graag naar verschillende series en films. Zoals eerder gemeld, ik moest de bas van de luidsprekers (ik woon in een appartement) instellen op -5.
Het geluid is vol en mooi. Als je John Wick of iets dergelijks kijkt, word je meegezogen in de film. Het werd voor ons een routine dat we het geluid over de Formation Duo lieten lopen, ook als we televisie keken.
En dan op gebied van muziek zou je verwachten dat draadloze luidsprekers van 3 tientjes als oordopjes klinken. Niets is echter minder waar. De nummers waar ik normaal naar luister klinken net zo geweldig. En dat is “crazy”.
Ik neem altijd het nummer van Above & Beyond – Miracle (de akoestische uitvoering).
Het blijft een raar gevoel, zulke mooie nummers door draadloze luidsprekers afspelen en het ook echt voelen. De stem klinkt prachtig, en het orkest is vol en vooral heel aanwezig. Het kleurt de kamer. Natuurlijk is muziek subjectief, daarom ben ik ook benieuwd wie deze luidsprekers niet leuk vindt (en vooral waarom?).
AC/DC – Back in Black blijft uiteraard een klassieker, fantastisch om naar te luisteren, zelfs op de Formation Duo. De Duo’s spelen het wel met gemak. De gitaren en drums komen heerlijk door en de diepe tonen klinken ook heel goed. Dit is gewoonweg geweldig.
Waar ik de review van de 702 S2 eindigde met de Noisia Radio podcast, gaan we hier verder met een podcast van Vision (vervolg op Noisia Radio).
Hoe diep die nummers onder de podcast ook zijn, de Formation Duo blaast het lekker door je kamer.
Volgens mij maakt het zeker niet uit wat voor muziek/films je naar de Formation Duo gooit. Je zult aangenaam verrast zijn.
Ik kan hier opnieuw een lange lijst opnoemen van nummers waar ik altijd naar luister, en hoe ze klinken. Maar het wijkt gewoon niet af van andere nummers. Dit zijn gewoon echt goede luidsprekers.
Software
De Formation serie gebruikt twee apps. De ene app om de muziek af te spelen (uit een muziekbibliotheek en andere diensten, zoals Spotify, Tidal, etc.), de andere app om de Formation reeks aan te passen of fijn af te stellen.
Programma’s zoals Roon kunnen de luidsprekers zelf bedienen vanuit de applicatie.
Laten we beginnen met de Formation Setup app. Door de Bowers Home toegang tot Bluetooth te geven, kunnen de luidsprekers worden gevonden.
Eenmaal gevonden, kunnen ze worden toegevoegd aan een ruimte. Er kunnen meerdere luidsprekers aan een ruimte worden toegevoegd en je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om zelf een naam aan de luidspreker toe te kennen. In dit geval heb ik gekozen voor de ‘veelgebruikte naam’ Game Room.
De app raad de gebruiker aan om de luidsprekers minstens 2 meter uit elkaar te plaatsen. Als de luidsprekers eenmaal op de juiste plaats staan, is het tijd om de linker luidspreker aan te wijzen. Dit doe je eenvoudigweg door te klikken op de Formation-knop op de (linker) luidspreker.
Nu is het tijd geworden om het WiFi-netwerk aan te sluiten, zodat er gemakkelijk een verbinding kan worden gemaakt via bijvoorbeeld AirPlay 2.
De luidspreker wordt aangesloten op het netwerk en kan dan onmiddellijk worden gebruikt. Na voltooiing van de gehele installatie kan er nog een nieuwe installatie worden gestart.
Het is een mooie optie dat de app er meteen voor zorgt dat je kunt updaten.
De app, zoals in de eerste foto hieronder, is hoe het er normaal gesproken uitziet – als je de app gebruikt. Vanaf hier wordt ook uitgelegd hoe je de Formation Duo kunt gebruiken.
Via een Roon moet je bijvoorbeeld vanuit Roon de Formation Duo selecteren. Dit kan zelfs op de app op je mobiele telefoon (vanuit Roon). Natuurlijk zijn er met de Formation Duo ook mogelijkheden om verschillende andere fysieke apparaten te gebruiken, zoals een platenspeler. Hiervoor dien je de Formation Audio aan te schaffen. Aangezien de Formation-serie op zijn netwerk zit, zal Formation Audio de muziek van de ‘platenspeler’ (of een ander apparaat) via dat netwerk versturen.
De verschillende ‘scenes’/kamers kunnen worden bestuurd via de My Home. In dit geval, als ik naar de Game Room ga, kom ik uit bij de Formation Duo.
Vanuit de instellingen van de Game Room kun je direct zien of de apparaten de laatste update hebben ontvangen. Zo niet, dan kunnen ze meteen in de updatecyclus worden opgenomen. Je kunt natuurlijk ook onmiddellijk in die ruimte een ander Formation-product toevoegen.
De enige twee opties die kunnen worden aangepast zijn de Treble en Bass. De andere tonen kunnen niet worden aangepast (althans niet op de Formation-serie zelf). Geloof me maar als ik zeg dat de bas van de Formation Duo behoorlijk is. Voor twee ‘relatief kleine’ luidsprekers komt er heel veel geluid uit. Het lijkt een beetje op mijn dochter van 5 maanden oud, want daar komt ook heel veel geluid uit… 😛
Om meteen maar de proef op de som te nemen, beginnen we met een podcast die ik via mijn iPhone kan starten. Zoals onderaan te zien is, kunnen verschillende ruimtes worden ingesteld via ‘Available Spaces’.
Dit is ook fijn, indien je tegen problemen aanloopt. De luidsprekers zelf geven ook veel informatie.
Dit was ook het moment dat ik dacht… ja, die bas moet naar omlaag in de app!
Bowers & Wilkins | Music
Bowers & Wilkins zorgt ervoor dat alle verschillende diensten op één locatie te bedienen zijn met de Music app.
Zo heb je alles op één plek, van TuneIn tot LastFM, Qobuz en NTS & Soundcloud.
Het koppelen van een (bijvoorbeeld) Tidal zorgt ervoor dat de afspeellijsten direct op het beginscherm in de app verschijnen.
Natuurlijk kun je door je afspeellijsten klikken als je Tidal hebt gekoppeld aan de Bowers & Wilkins Music-app.
Het goede aan deze dienst is dat je niet 100 verschillende apps nodig hebt om naar muziek te luisteren. Dat is een stukje gemak en op het moment dat je ook muziek gaat afspelen via bijvoorbeeld Roon of Tidal, klinkt het ook goed.
Hieronder staan verschillende opties zoals Library. Met de Library kun je gemakkelijk schakelen tussen muziek, podcasts en radio. Met de zoekoptie kun je zoeken naar de door jou ingevoerde zoekopdracht.
Conclusie
De Bowers & Wilkins Formation Duo heb ik de afgelopen maanden afgewisseld met de B&W 705’s. Waarbij ik de 705 s2’s gekoppeld had aan een Uniti Atom. Het is natuurlijk een heel ander gezicht om gewoon losse luidsprekers te plaatsen zonder een (eind)versterker.
Ik heb beide luidsprekers sinds begin december in mijn bezit – vandaar dus de mooie foto’s met een prachtige (keuze van de grote baas des huizes) kerstboom op de achtergrond. Na enkele maanden voelt het dan ook ‘goed’ om een review te schrijven over mijn ervaringen met de luidsprekers.
Het is overduidelijk dat de Bowers & Wilkins Formation Duo niet erg goedkoop is. Het feit dat je er wel iets prachtigs voor terugkrijgt maakt het voor mij natuurlijk een geweldige set. De Formation Duo heeft wel degelijk een geweldig geluid. De afgelopen maanden ben ik meerdere malen oprecht verbaasd geweest over hoeveel vermogen deze luidsprekers hebben. Dit is geen simpele set… neen hoor… Deze luidsprekers hebben met 125W per stuk echt (en zeker bij lage tonen) het vermogen om het servies in je kast te laten trillen. Ik heb – oprecht – de bass/lage tonen verlaagd via de Bowers & Wilkins app. De bass staat ingesteld op -5 (-6 is het maximum). Zelfs dat is (in een appartement) meer dan genoeg naar mijn mening. Ik weet dat er een Formation Bass is, maar ik vraag me eerlijk gezegd af waarom je deze zou moeten kopen. Misschien om dan echt de allerlaagste tonen te kunnen horen. Wil je dat niet, dan kun je volgens mij prima uit de voeten met de Formation Duo.
Bij de Bowers & Wilkins 705 s2 kan ik wel begrijpen dat sommige mensen een subwoofer willen toevoegen. Bij de Duo… ja, ik denk dat je het eerst zonder moet ervaren en dan al onmiddellijk voelt dat het echt goed en vooral vol klinkt. Als je echter een huiskamer hebt waar normaal gesproken met 55 man een wals wordt gehouden, dan begrijp ik wel waarom.
Het grappige is dat het gebruik van ‘draadloze’ luidsprekers me steeds deed denken aan veel crashes, geen verbinding kunnen maken en veel meer. Met de Formation Duo had ik slechts één probleem in 7/8 maanden. Ik kon de luidsprekers niet vinden (dat was ook in de tijd dat ik overstapte op een ander mesh netwerk – mogelijk dus daaraan gerelateerd). De oplossing was om gewoon de stekker weer aansluiten en alles werkte weer.
Gedurende deze maanden heb ik de luidsprekers ook niet via een kabel aangesloten op het internet, iets wat natuurlijk kan via een rj45 stekker. Via mijn televisie kon ik via AirPlay 2 of zelfs Bluetooth verbinding maken met de luidsprekers
Ook vanaf een Apple kun je rechtstreeks en heel gemakkelijk verbinding maken met de luidsprekers. De afstandsbediening is dan tevens de volumeregelaar.
De Roon integratie werkt ook erg goed. Ik kon veel muziek via Roon afspelen via mijn thuisnetwerk (opnieuw draadloos). Er was geen vertraging of merkbaar kwaliteitsverlies.
Wat mij het meest verbaast is dat ‘draadloze’ luidsprekers zo helder en vol kunnen klinken.
Ik krijg niets voor deze recensie. Bowers & Wilkins vertelt me niet waar ik het wel of niet over moet hebben, maar ik baal dat de luidsprekers terug moeten. Wat een gave set luidsprekers. Dit is een set die ik langer zou willen houden (liefst voor altijd). Ook in dit geval is mijn portefeuille is net een ui, als ik hem openmaak begin ik spontaan te huilen. Ik tik op de luidsprekers en zeg; “tot de volgende keer”. Wie weet…?
Het Bowers & Wilkins Formation Duo krijgt van mij 5 van de 5 sterren. Welverdiend!
